دانش شبکه کامپیوتر، مانند سایر علوم کامپیوتری دارای اصطلاحات و نکاتی است که ممکن است خیلی از کاربران آنها را شنیده باشند ولی ندانند آنها دقیقا به چه معنایی هستند و چه کاربردی دارند. دانستن این اصطلاحات کمک زیادی به درک بیشتر علم شبکه خواهد کرد.
ISP
این کلمه مخفف عبارت Internet Service Provider یا همان تأمین کننده خدمات اینترنت است. شرکتی که توسط آنها به اینترنت متصل شدهاید، یک ISP است.
LAN
LAN یا همان Local Area Network یک شبکه کوچک محلی است که در آن ممکن است تعداد مشخصی سیستم به یکدیگر وصل شده باشند. برای مثال، شبکه خانگی شما و یا محل کارتان، یک LAN به حساب میآید.
WAN
مخفف عبارت Wide Area Network میباشد. این نوع شبکه، یک شبکه بسیار وسیع است که ناحیه زیادی را در برمیگیرد. مثلاً ISP، یک ارتباط را بین شما و WAN آنها برقرار میکند.
IP Address
آدرس IP یا همان Internet Protocol یک آدرس است که متشکل از اعداد میباشد. وقتی که یک کامپیوتر میخواهد به کامپیوتر دیگری وصل شود، در واقع به IP آن کامپیوتر متصل خواهد شد. یعنی از روی IP میتواند آن کامپیوتر را در شبکه جهانی اینترنت (یا شبکه محلی) پیدا کند.
IPv4 یا IPv6
دو نوع متدوال از IP ها وجود دارند. یکی IP قدیم یا همان IP نسخه 4 و دیگری IP جدیدتر یا همان نسخه 6. دلیل ارائه نسل ششم IP ها این بود که تعداد کافی IPv4 برای همه کاربران موجود در فضای مجازی وجود ندارد.
Router
یک Router دستگاهی است که ترافیک شبکهای را رد و بدل میکند. در واقع یک واسطه است برای تبادل اطلاعات. برای مثال، وقتی که شما در خانه یک Router داشته باشید، ترافیک خروجی از دستگاههای خودتان را دریافت میکند و به اینترنت میفرستد. همچنین ترافیکهای دریافتی از اینترنت را دریافت و به دستگاههای شما ارسال میکند.
Gateway
یک Gateway، دستگاهی است که ترافیکها را بین شبکهها رد و بدل میکند. برای مثال، Router در منزل شما حکم یک Gateway را دارد. در واقع یک مسیر را ایجاد میکند تا اطلاعات را بین LAN و WAN رد و بدل کند.
NAT
کلمه NAT مخفف عبارت Network Address Translation میباشد و توسط Router مورد استفاده قرار میگیرد تا یک IP را بین مجموعهای از دستگاهها به اشتراک بگذارد. برای مثال، ممکن است که شما یک Router از نوع بیسیم (Wireless) در خانه داشته باشید که یک ارتباط WiFi را برای لپتاب و تلفن همراه شما ایجاد کند. شرکت ارائهدهنده خدمات اینترنت یا ISP یک IP بخصوص را در اختیارتان قرار میدهد تا توسط آن IP در محیط اینترنت شناخته شوید که به آن Public IP نیز میگویند.
Router شما، یک LAN ایجاد میکند و به هرکدام از دستگاههای خود یک IP محلی اختصاص میدهد. پس از آن Router بصورت یک Gateway عمل میکند. در نهایت Router بصورتی عمل خواهد کرد که اگر از محیطی بیرون از LAN دستگاههای متصل به Router مشاهده شود، در واقع همه بصورت یک دستگاه واحد دیده خواهد شد که دارای 1 آی پی هستند.
DHCP
کلمه DHCP مخفف عبارت Dynamic Host Configuration Protocol میباشد و وظیفه آن، تنظیم یک IP بصورت اتوماتیک برای هر کدام از دستگاههای متصل به Router است. در واقع، وقتی که شما دستگاههای خودتان را به یک Router وصل میکنید، میبایست به هر کدام یک IP بصورت منحصر به فرد اختصاص دهید. DHCP بصورت اتوماتیک و خودکار این کار را به عهده خواهد گرفت تا شما مجبور نباشید که بصورت دستی به هر کدام از دستگاههای خود IP بدهید.
Hostnames
یک Hostname در حقیقت یک برچسب یا Label میباشد که به IP یک دستگاه اشاره میکند. برای مثال، ممکن است که لپ تاب فعلی شما، دارای یک Hostname به نام WINDOWSPC باشد. اگر قرار باشد دستگاه دیگری به لپتاب شما وصل شود، میتواند به برچسب WINDOWSPC متصل شود، آنگاه خود به خود به IP پشت این برچسب ارجاع داده خواهد شد.
Domain Name
نام دامنه یا Domain Name پایه و اساس نام وب سایتهاست. برای مثال، BerozBash.blog.ir یک دامنه است. نام دامنه، نوع دیگری از Hostname ها میباشد.
DNS
مخفف عبارت Domain Name System میباشد. وظیفه این سیستم این است که برچسبها و دامنههایی که تنها توسط انسانها قابل خواندن میباشد را به یک IP آدرس تبدیل کند.
تصور کنید که شما در مرورگر خود، آدرس BerozBash.blog.ir را وارد میکنید. پس از فشردن کلید Enter برای ورود به این وبلاگ، کامپیوتر شما، به DNS درخواستی ارسال میکند و در جواب، آدرس IP این وبسایت در اختیار کامپیوتر شما قرار خواهد گرفت و در نهایت وبلاگ بارگذاری خواهد شد.
بصورت پیشفرض، شما به DNSهای ISP خود متصل هستید. اما میتوانید از DNSهای شرکتهای دیگر همانند OpenDNS استفاده نمایید.
Ethernet
وقتی که کامپیوتر شما از طریق کابل یا سیم به دستگاهی متصل است، درواقع شما به پورت Ethernet وصل هستید. یک کابل شبکه، در یک درگاه در کنار لپتاب که با نام Ethernet مشخص است، وصل میشود.
Network Interface / Network Adapter
اتصال شما به یک شبکه بصورت WiFi و Ethernet و یا یک Network Interface میباشد. اگر شما بصورت همزمان به یک شبکه هم از طریق Ethernet و هم از طریق WiFi متصل شوید، هر کدام از Network Interface های شما دارای یک IP منحصر به فرد خواهند شد.
Network Interfaceها همیشه دلالت بر یک سختافزار در پشت زمینه نیست. بلکه حتی نرمافزارها نیز میتوانند Network Interface را ایجاد کنند؛ مثل نرمافزارهای مجازی ساز VirtualBox.
Localhost
عبارت localhost به کامپیوتر فعلی موجود اشاره میکند. دقیقاً همانند قبل، localhost نیز یک نوع برچسب است که به یک IP اشاره میکند. وقتی که شما عبارت localhost را وارد میکنید، به آدرس آیپی 127.0.0.1 در نسخه 4 ارجاع میدهد.
MAC Address
MAC Address مخفف عبارت Media Access Control میباشد که یک آدرس واحد و منحصر به فرد برای هر دستگاه میباشد که گاهی به آن آدرس فیزیکی نیز میگویند. این آدرس اغلب در زمان ساخت دستگاه در کارخانه تعیین و اختصاص داده میشود.
برای مثال، ممکن است که شما در یک فرودگاه، در حال استفاده از اینترنت رایگان آنها باشید. بعضی از فرودگاهها ممکن است پس از استفاده 30 دقیقه از اینترنت آنها، دسترسی شما را مسدود کنند و اطلاع دهند که برای استفادهی بیشتر، میبایست هزینهای را پرداخت کنید.
حقیقت امر این است که آنها شما را از روی MAC Address تشخیص میدهند. روشهایی وجود دارند تا بتوانید MAC Address خود را تغییر دهید، در نتیجه حاصل این عمل این خواهد بود که دستگاه شما، از دید فرودگاه، همان دستگاه سابق نخواهد بود.
Port
وقتی که نرمافزاری بخواهد اطلاعاتی را به شبکهای ارسال و یا از شبکهای دریافت کند، میبایست از طریق یک آدرس ما بین عدد 1 تا 65535 صورت گیرد. حال احتمالاً متوجه میشوید که چطور ممکن است شما چندین برنامه داشته باشید که هر کدام اطلاعاتی را مابین یک شبکه رد و بدل میکنند.
هنگامی که شما آدرس اینترنت BerozBash.blog.ir را وارد میکنید، اطلاعات از طریق پورت 80 ارسال میشود که معمولاً در مرورگر نشان داده نخواهد شد. سرورها همیشه درحال بررسی پورت 80 هستند که در صورتی که درخواستی به آنها ارسال شوند، برای شما صفحه وبلاگ به روز باش را در اختیارتان قرار دهد. اما اگر بجای دسترسی به پورت 80، به پورت 81 درخواستی ارسال نمایید، هیچ پاسخی را دریافت نخواهید کرد. نحوه دسترسی به این پورتها برای یک وبسایت به این صورت است:
http://www.BerozBash.blog.ir:80
Protocol – TCP, UDP, ICMP و …
پروتکل در واقع راهها و روشهای متفاوتی برای برقراری ارتباط با اینترنت میباشد. دو پروتکل معروف TCP و UDP رایجترین و پرکاربردترین پروتکلهای موجود هستند.
Packet
Packetها واحدی از اطلاعات هستند که مابین دستگاهها ارسال و دریافت میشوند. وقتی که شما درخواست بارگذاری وبلاگ BerozBash.blog.ir را میکنید، یک Packet به سرور ارسال میکنید که این Packet، حاوی درخواست بارگذاری وبلاگ میباشد و در جواب، سرور برای شما تعداد زیادی Packet ها در جهت بارگذاری وبلاگ ارسال خواهد کرد.
Firewall
Firewall یا ترجمه فارسی آن، دیوارآتش، یک نرمافزار یا سختافزاری است که ترافیکهای رد و بدل شدهی بخصوصی را میتواند مسدود کند. برای مثال، یک Firewall میتواند درخواستهای ارسالی به یکی از پورتها را برای شما مسدود کند تا هر درخواستی که به آن پورت ارسال شود، دیوارآتش را در مقابل خود ببیند.
HTTP
مخفف عبارت Hypertext Transfer Protocol میباشد. استانداریست که توسط مرورگرها استفاده میشود. از انواع دیگر پروتکلهای مشابه، پروتکل FTP و BitTorrent میباشد.
URL
URL یا Uniform Resource Locator، همان آدرس وب است. URL فعلی، همان است که در حال حاضر در Address Bar مرورگر خود میتوانید مشاهده کنید.